Sunday, January 8, 2012
Өвөр Монголын нууц түүх
Чуулалт хаалга, Бат хаалга, Долнуур, Хєх хот, Бугатын чиглэлд их цэрэг хєдєлгєсєн тvvх
Баргад гарсан хєдєлгєєн нийт Євєрмонголчуудыг эрх чєлєєний тэмцэлд уриалсан тэр
vед Богд хаант Монгол улс байгуулагдаж зарлан тунхагласан явдалд Євєр монголын Зуу vд, Зост, Жирэм, Шилийн гол, Улаан цав, Их зуу зэрэг 6 чуулган Хєх хотын Тvмдийн зvvн баруун гарын засаг Хар мєрний их мянган, Єєлдийн засаг, Алшаа, Ар хорчин, Илийн голын цахар зvvн гар болон Тарвагатайн аймгийн хошууд талархан дагаж баясахаа илэрхийлж, Нийслэл хvрээнээс цэрэг илгээж, Євєр монголыг бvхэлд нь Хятадын дарлалаас чєлєєлєхийг хvсэн гуйж байжээ.
Хєлєнбуйрын Барга, Євєр зургаан чуулганы 49 хошууны 35 нь Монгол улсад нэгдсэнээс гадна Хєх нуурын 24 хошуу, Цахар 8 хошуу, Илийн гол болон Тарвагатайн 16 хошуу дагаар орж албан ёсоор нэгдэхээ илэрхийлсэн юм.
Богд хааны зарлигаар 1913 оны 7-р сард зvvн хязгаарын хэргийг захиран шийтгэх тусгай газар байгуулагдаж, Сайдаар нь цэцэн хан аймгийн харьяат Егvзэр ачит зан бадарсан эрдэнэ мэргэн хамба Галсандашийг томилсон.
Жамсранжавын Галсандаш нь 1912 онд Богд хааны зарлигаар vvрд хэрэглэх хутагтын тамга авсан Монголын тамгатай 13 хутагтын нэг юм.
Євєрмонголтой холбоотой бvх бичиг баримт мэдээ сэлт тvvний удирдсан тусгай газраар дамжиж хэрэгжих учиртайгаар шийдвэрлэгджээ. Монгол угсаатныг нэгтгэх энэ бодлого нийт vндэстний эрх ашгаас урган гарсан чухал оролдлого байсан билээ. Ер нь Євєр монгол нутгийг чєлєєлєх нь vндэсний эрх чєлєєний хувьсгалт тэмцлийн салшгvй хэсэг байсан гэж судлаач эрдэмтэд vздэг.
Євєрмонголын ардын бослогыг удирдагчид зохион байгуулагчдаас Э.Тогтох тайж,Хорчины Удай ван, Баргийн Ж.Дамдинсvрэн, Харчины Б.Хайсан гvн, бэйс Бавуужав, Илийн голын Тарвагатай нутгийн цахар Л.Сумьяа нарын зориг зvрх ихтэнvvд тодорсон .Э.Тогтох тайж 1900 оноос хятадын эсрэг идэвхтэй тэмцсэн. Зєвхєн 1907-1910 онд Хятад цэрэгтэй 23 удаа байлдсан багахан отрядын удирдагч байлаа. Тэр єєрийн отрядын хамт Хятад цэрэгт хєєгдєн орос улсын хил давж, орсон бєгєєд /тvvнийг отрядынх нь хvмvvсийн хамт/ эргvvлж єгєхийг Хятадын засгийн газраас шаардахад «Тогтох бол улс тєрийн зvтгэлтэн болохоос дээрэмчин биш тул танай саналыг биелvvлэх нь олон улсын хэм хэмжээг зєрчсєн болно!» гэж Оросын засгийн газраас хариу єгч улмаар Улан-Yд хотын орчим газар заан нутаглуулжээ.
Э.Тогтох эхнэр, хvvхдээ тэнд орхиод таван нєхдийн хамт нийслэл хvрээнд ирж, Богд хаанд мєргєн «Монголын тєрд зvтгэх» чин хvслээ илэрхийлжээ.Богд хаант Монгол улс тvvний тэмцлийг єндрєєр vнэлж тэргvvн зэргийн жинс, тогосын отго, зоригт баатар цол шагнаж сангаас тусгай хашаа байшин олгосон байна. Тогтох хvрээнээс Євєрмонголдоо буцаж очоод цэрэг элсvvлэн нутаг усаа чєлєєлєх тэмцлээ vргэлжлvvлэн удаа дараа Юань Шикайн цэрэгт цохилт єгч билээ.Мєн Э.Тогтохын харьяат цэргvvд 1912 онд Ховд дахь Манжийн амбан сайдыг хєєж, тус хотыг харь цэргээс чєлєєлєхєд оролцож гавьяа байгуулсан тул Тvшээ гvнгийн цэргээр Тогтохыг шагнаж, цэргvvдээс нь П.Лаасаг, Насантогтох, Тємєр, Чой ван лун, Шаарийбуу, Найданжав нарын хvмvvс баатар цол хvртсэн юм. Эрдэнэбилэгтийн Тогтох уг нь Євєрмонголын Жирмийн чуулганы Горлос хошууны хvн байжээ.
Євєр монголчуудын єєр нэг отрядыг ван Удай толгойлж, Хятад цэргvvдтэй тулалдаж байсан бєгєєд 1912 оны 8-р сард Богдхаант Монгол улсад нийлснээ албан ёсоор зарласан.
1912 оны 9-р сард арга буюу хvчинд автан ухарсаар гэр бvл цэргvvдийнхээ хамтаар Хянганы нурууг дамжин Монголд орж ирсэн. 1912 оны 11-р сард нийслэл хvрээнд ирэхэд нь тvvнийг цэргийн яамны дэд сайдаар томилж,Чин вангийн зэргээр шагнасан.Удай шvvх яамны дэд сайд байхдаа 1913 оны сvvлч 1914 оны эхээр Орос улсад очсон.1914-1915 онд Хиагтад болсон гурван улсын хэлэлцээрт Монгол улсын тєлєєлєгчдийн бvрэлдэхvvнд оролцсон хvн.
Зостын чуулганы Харчин гvн, Гvнсэнноровын хошууны Б.Хайсан, мєн нутгийнхныхаа бослогыг удирдсан юм. Эрдэмт тvшмэл энэ хvн Дорнод Хятадын тємєр замын компаниас эрхлэн 1909 оноос Монгол хэл дээр гаргаж байсан «Монголын сонин бичиг» сонины эрхлэгчээр ажиллаж байв.1911 онд нийслэл хvрээнд ирж лам ноёдын нууц зєвлєлгєєнд Євєрмонголыг тєлєєлєн оролцсон.Улмаар Орос улсад явсан Монголын тєлєєлєгчдийн бvрэлдэхvvн орж Петербургт очсон.Монголын тулгар тєрийг сэргээн байгуулахад идэвхтэй оролцсон хvн юм. Богд Жавзан дамба Монгол улсын хаан ширээнд єргємжлєгдєєд тулгар тєрд хvчин зvтгэгсдийг хєхvvлэн шагнахдаа Чин ван М.Ханддорж, Да лам Цэрэнчимэд, Б.Хайсан гvн гурвыг бусдаас тvрvvн дурьдан нэрлэж байсан билээ.Энэ нь санамсаргvй зvйл биш юмаа.Тэрбээр дотоод яамны Дэс тvшмэлийн алба хашиж байлаа.
1912 онд Баруун хязгаарыг илбэн тохинуулах сайд Жалханц хутагт Дамдинбазарын зєвлєх сайдаар томилогдож Ховдыг чєлєєлєхєд идэвхтэй оролцсон. Yнэн сэтгэл мэргэн бодлогоороо хvчин зvтгэсний нь vнэлж Гvн Хайсанд тvшээ гvний зэрэг шагнажээ.
Богд хааны зарлигаар зvvн ємнєд хязгаарын цэргийг дайчлан захирах сайдаар Манлай баатар Ж.Дамдинсvрэнгийн дараа томилогдсон хvн бол шударга баатар улсад туслагч цолоор шагнагдсан Харчины гvн Бавуужав байсан.Хаант тєрєєс тvvний vнэнч шудрагаар зvтгэж байгааг vнэлж бэйсийн зэргээр шагнасан. Бавуужав бол гурван улсын хэлэлцээрийн vр дагавараас хожмоо Монголын ноёдоос харилцаагаа тасалж санаа хувирч Євєрмонголдоо очоод Линьсисяний орчим Хятад цэргvvдтэй тулалдаж яваад амь vрэгдсэн юм. Цэргийн хэргийг бvгд захиран шийтгэх яамны 1902 оны 12-р сарын 7-ны бичигт: Илийн голын цахарын гvн Л.Сумьяа зуун цэрэг бэлэн болгов! гэсэн баримт бий бєгєєд энд єгvvлэгдэгч Лаварын Сумьяа нь Ил, Тарвагатайн нутагт гарсан эрх чєлєєний хєдєлгєєнийг удирдаж єєрийн албат иргэдийн хамт Орос нутгийг нэвтлэн Монгол улсад дагаар орсон хvн.Л.Сумьяа бол Монгол Улсын засгийн газраас ялгуун баатар цол авсан Монгол угсаатны эрх чєлєєний тєлєє тэмцэлд багагvй хувь нэмэр оруулсан хvн юм.Л.Сумьяа Богд хаант тєрд зvтгээд зогсоогvй 1921 оны ардын хувьсгалын vйл хэрэгт идэвхтэй оролцож хvндтэй гавьяа байгуулсан домогт партизануудын нэг. Богд хаант Монгол улсын засгийн газар улсаа нэгтгэж хязгаар нутгаа батлан хамгаалах зорилгоор Чуулалт хаалга,Бат хаалга, Долнуур, Хєх Хот, Бугат хотын чиглэлд таван замаар их цэрэг хєдєлгєсєн. Энэ таван замын цэргийг захирагч жанжнаар Манлай баатар Ж.Дамдинсvрэн томилогдож ажилласан. Ийнхvv их цэрэг цаашилж, Євєр монголд байгаа хятадын хар цэрэгтэй тулалдаж эхэлсэн бєгєєд Эзний гол, Ноён уул, Алшаагийн яамд хотын орчим, Шандын гол, Yхэрчин уул, Тэнгэр элс, Сургага Хєєрєг, Дархан уул, Чулуун хєхий хошуу, Долнуур, Бяруу хот, Хєх хотын орчим, Хєвєє шар хошуу зэрэг олон газар ялалт байгуулж байлаа. Энэ явдлыг Лондон таймс, Японы «Мансю ници ници» зэрэг олон сонин дэлхий нийтэд зарлаж байсан бєгєєд Орос улс «Танай улс учиргvй их улс болохыг бvv яар. Гагцхvv тогтнохыг хичээх нь эрхэм! »гэж зєвлєж их цэргээ татахыг шаардаж байсан. Энэ нь Хятадын засгийн газрын тvлхээс байсан буй за.
Энэхvv таван замын байлдаан 1914-1915 онд Хиагтад болсон хаант Орос, Хятад хоёр улсын ил далд хуйвалдсан гурван улсын хэлэлцээрийн дараа зогссон. Энэ байдал нь Барга, Харчин, Хорчин, Сєнєд, Цахар, Алшаагийн болон Хєхнуурын Монголчуудад хvчтэй цохилт болж эдvгээ цаг хvртэл туурга тусгаар орших харамсалт явдлын эхэн болсон билээ.
Монголчууд vндэсний эрх чєлєєнийхєє тєлєє тэмцсэн 1911 оноос эхлээд таван замын байлдааны ажиллагааг дуусан дуустал улс vндэстнийхээ тєлєє гарамгай гавьяа байгуулсан 101 хvнд баатар цол олгосон. Yvнд: Манлай баатар Ж.Дамдинсvрэн, Хатанбаатар С.Магсаржав, Хичээнгvй баатар Л.ГомбоИдшин, Шалгарсан баатар Б.Мааньжав, Хурцбаатар М.Ярин, Тvрэмгий баатар Баяр гvн нараас гадна Баргын Гилэн гvнж, Шаламгай баатар Пунцаг Гэлv сvхэн Доржпалам, Даш, Жигшинбуу, Сэргэлэн, Г.Цэнд гvн/Сангийн яамны дэд сайд байсан бодлогот баатар цолоор шагнагдсан/Жирмийн чуулганаас Бавуужав, Галсанцанпан, Тvгжням, /лам/ Долгор, Самдагдорж, Э.Тогтох, Тємєр, Тvмэннаст, Шаарийбуу, Зvvн vзэмчний Божи, Дэлхий, Єлзийбадрах, Дугаржав /шулуун цагаан vхэр сvргийн хошууны/ Заяат, /хєвєєт цагаан хошууны/ болон Харчины Волиган, Б.Мааньжав, Хєх хотын Тvмэд, Илиv, Чулуун Шилийн голын чуулганы Манажав, Мандах залан, Урианхайн Лувсан, Хохилон, Зуу vдийн чуулганы Норов, Налгор, Зостын чуулганы Чулуун, Мурангаа, Мутvнбунгаа, Зарууд хошууны Єлзий орших, Найман вангийн хошууны Сандуйжав зэрэг олон хvн энэ хvндтэй цол хvртэж улс vндэстнийхээ тvvхэнд мєнхєрсєн юм.
Монгол улс тусгаар тогтнохын тєлєєх энэ хєдєлгєєнийг хаан ширээнээ залагдсан Богд Жавзандамба хутагтын гэгээн тал бvрээр дэмжиж, манай Монголын шашин тєрєє бататган газар нутгаа хамгаалж, єнє удаан амар жаргалтай суух цаг болов гэж байжээ.
Энэ хэрэгт ерєнхий сайд Т.Намнансvрэн, гадаад яамны тэргvvн сайд М.Ханддорж, Да лам Цэрэнчимэд нарын олон хvн эцсийнхээ амьсгалыг хураатал зvтгэсэн билээ.
Гурван улсын хэлэлцээрт ялагдсан Монгол улсын засгийн газар Євєрмонгол нутгийн гvнээс цэргээ хэдий ухраасан ч улс орноо нэгтгэх санаа бодлоо орхиогvй, дипломат аргаар гvйцэлдvvлэхээр зорьсон. Ийнхvv тvvхэнд «таван замын байлдаан» хэмээн бичигдэж vлдсэн vйл явдлын мєн чанар Монгол vндэстний тусгаар тогтнолын тєлєє байсан бол уу.
Source: http://www.mongolmedia.com/old2002/topsecret_07_txt.html
Баргад гарсан хєдєлгєєн нийт Євєрмонголчуудыг эрх чєлєєний тэмцэлд уриалсан тэр
vед Богд хаант Монгол улс байгуулагдаж зарлан тунхагласан явдалд Євєр монголын Зуу vд, Зост, Жирэм, Шилийн гол, Улаан цав, Их зуу зэрэг 6 чуулган Хєх хотын Тvмдийн зvvн баруун гарын засаг Хар мєрний их мянган, Єєлдийн засаг, Алшаа, Ар хорчин, Илийн голын цахар зvvн гар болон Тарвагатайн аймгийн хошууд талархан дагаж баясахаа илэрхийлж, Нийслэл хvрээнээс цэрэг илгээж, Євєр монголыг бvхэлд нь Хятадын дарлалаас чєлєєлєхийг хvсэн гуйж байжээ.
Хєлєнбуйрын Барга, Євєр зургаан чуулганы 49 хошууны 35 нь Монгол улсад нэгдсэнээс гадна Хєх нуурын 24 хошуу, Цахар 8 хошуу, Илийн гол болон Тарвагатайн 16 хошуу дагаар орж албан ёсоор нэгдэхээ илэрхийлсэн юм.
Богд хааны зарлигаар 1913 оны 7-р сард зvvн хязгаарын хэргийг захиран шийтгэх тусгай газар байгуулагдаж, Сайдаар нь цэцэн хан аймгийн харьяат Егvзэр ачит зан бадарсан эрдэнэ мэргэн хамба Галсандашийг томилсон.
Жамсранжавын Галсандаш нь 1912 онд Богд хааны зарлигаар vvрд хэрэглэх хутагтын тамга авсан Монголын тамгатай 13 хутагтын нэг юм.
Євєрмонголтой холбоотой бvх бичиг баримт мэдээ сэлт тvvний удирдсан тусгай газраар дамжиж хэрэгжих учиртайгаар шийдвэрлэгджээ. Монгол угсаатныг нэгтгэх энэ бодлого нийт vндэстний эрх ашгаас урган гарсан чухал оролдлого байсан билээ. Ер нь Євєр монгол нутгийг чєлєєлєх нь vндэсний эрх чєлєєний хувьсгалт тэмцлийн салшгvй хэсэг байсан гэж судлаач эрдэмтэд vздэг.
Євєрмонголын ардын бослогыг удирдагчид зохион байгуулагчдаас Э.Тогтох тайж,Хорчины Удай ван, Баргийн Ж.Дамдинсvрэн, Харчины Б.Хайсан гvн, бэйс Бавуужав, Илийн голын Тарвагатай нутгийн цахар Л.Сумьяа нарын зориг зvрх ихтэнvvд тодорсон .Э.Тогтох тайж 1900 оноос хятадын эсрэг идэвхтэй тэмцсэн. Зєвхєн 1907-1910 онд Хятад цэрэгтэй 23 удаа байлдсан багахан отрядын удирдагч байлаа. Тэр єєрийн отрядын хамт Хятад цэрэгт хєєгдєн орос улсын хил давж, орсон бєгєєд /тvvнийг отрядынх нь хvмvvсийн хамт/ эргvvлж єгєхийг Хятадын засгийн газраас шаардахад «Тогтох бол улс тєрийн зvтгэлтэн болохоос дээрэмчин биш тул танай саналыг биелvvлэх нь олон улсын хэм хэмжээг зєрчсєн болно!» гэж Оросын засгийн газраас хариу єгч улмаар Улан-Yд хотын орчим газар заан нутаглуулжээ.
Э.Тогтох эхнэр, хvvхдээ тэнд орхиод таван нєхдийн хамт нийслэл хvрээнд ирж, Богд хаанд мєргєн «Монголын тєрд зvтгэх» чин хvслээ илэрхийлжээ.Богд хаант Монгол улс тvvний тэмцлийг єндрєєр vнэлж тэргvvн зэргийн жинс, тогосын отго, зоригт баатар цол шагнаж сангаас тусгай хашаа байшин олгосон байна. Тогтох хvрээнээс Євєрмонголдоо буцаж очоод цэрэг элсvvлэн нутаг усаа чєлєєлєх тэмцлээ vргэлжлvvлэн удаа дараа Юань Шикайн цэрэгт цохилт єгч билээ.Мєн Э.Тогтохын харьяат цэргvvд 1912 онд Ховд дахь Манжийн амбан сайдыг хєєж, тус хотыг харь цэргээс чєлєєлєхєд оролцож гавьяа байгуулсан тул Тvшээ гvнгийн цэргээр Тогтохыг шагнаж, цэргvvдээс нь П.Лаасаг, Насантогтох, Тємєр, Чой ван лун, Шаарийбуу, Найданжав нарын хvмvvс баатар цол хvртсэн юм. Эрдэнэбилэгтийн Тогтох уг нь Євєрмонголын Жирмийн чуулганы Горлос хошууны хvн байжээ.
Євєр монголчуудын єєр нэг отрядыг ван Удай толгойлж, Хятад цэргvvдтэй тулалдаж байсан бєгєєд 1912 оны 8-р сард Богдхаант Монгол улсад нийлснээ албан ёсоор зарласан.
1912 оны 9-р сард арга буюу хvчинд автан ухарсаар гэр бvл цэргvvдийнхээ хамтаар Хянганы нурууг дамжин Монголд орж ирсэн. 1912 оны 11-р сард нийслэл хvрээнд ирэхэд нь тvvнийг цэргийн яамны дэд сайдаар томилж,Чин вангийн зэргээр шагнасан.Удай шvvх яамны дэд сайд байхдаа 1913 оны сvvлч 1914 оны эхээр Орос улсад очсон.1914-1915 онд Хиагтад болсон гурван улсын хэлэлцээрт Монгол улсын тєлєєлєгчдийн бvрэлдэхvvнд оролцсон хvн.
Зостын чуулганы Харчин гvн, Гvнсэнноровын хошууны Б.Хайсан, мєн нутгийнхныхаа бослогыг удирдсан юм. Эрдэмт тvшмэл энэ хvн Дорнод Хятадын тємєр замын компаниас эрхлэн 1909 оноос Монгол хэл дээр гаргаж байсан «Монголын сонин бичиг» сонины эрхлэгчээр ажиллаж байв.1911 онд нийслэл хvрээнд ирж лам ноёдын нууц зєвлєлгєєнд Євєрмонголыг тєлєєлєн оролцсон.Улмаар Орос улсад явсан Монголын тєлєєлєгчдийн бvрэлдэхvvн орж Петербургт очсон.Монголын тулгар тєрийг сэргээн байгуулахад идэвхтэй оролцсон хvн юм. Богд Жавзан дамба Монгол улсын хаан ширээнд єргємжлєгдєєд тулгар тєрд хvчин зvтгэгсдийг хєхvvлэн шагнахдаа Чин ван М.Ханддорж, Да лам Цэрэнчимэд, Б.Хайсан гvн гурвыг бусдаас тvрvvн дурьдан нэрлэж байсан билээ.Энэ нь санамсаргvй зvйл биш юмаа.Тэрбээр дотоод яамны Дэс тvшмэлийн алба хашиж байлаа.
1912 онд Баруун хязгаарыг илбэн тохинуулах сайд Жалханц хутагт Дамдинбазарын зєвлєх сайдаар томилогдож Ховдыг чєлєєлєхєд идэвхтэй оролцсон. Yнэн сэтгэл мэргэн бодлогоороо хvчин зvтгэсний нь vнэлж Гvн Хайсанд тvшээ гvний зэрэг шагнажээ.
Богд хааны зарлигаар зvvн ємнєд хязгаарын цэргийг дайчлан захирах сайдаар Манлай баатар Ж.Дамдинсvрэнгийн дараа томилогдсон хvн бол шударга баатар улсад туслагч цолоор шагнагдсан Харчины гvн Бавуужав байсан.Хаант тєрєєс тvvний vнэнч шудрагаар зvтгэж байгааг vнэлж бэйсийн зэргээр шагнасан. Бавуужав бол гурван улсын хэлэлцээрийн vр дагавараас хожмоо Монголын ноёдоос харилцаагаа тасалж санаа хувирч Євєрмонголдоо очоод Линьсисяний орчим Хятад цэргvvдтэй тулалдаж яваад амь vрэгдсэн юм. Цэргийн хэргийг бvгд захиран шийтгэх яамны 1902 оны 12-р сарын 7-ны бичигт: Илийн голын цахарын гvн Л.Сумьяа зуун цэрэг бэлэн болгов! гэсэн баримт бий бєгєєд энд єгvvлэгдэгч Лаварын Сумьяа нь Ил, Тарвагатайн нутагт гарсан эрх чєлєєний хєдєлгєєнийг удирдаж єєрийн албат иргэдийн хамт Орос нутгийг нэвтлэн Монгол улсад дагаар орсон хvн.Л.Сумьяа бол Монгол Улсын засгийн газраас ялгуун баатар цол авсан Монгол угсаатны эрх чєлєєний тєлєє тэмцэлд багагvй хувь нэмэр оруулсан хvн юм.Л.Сумьяа Богд хаант тєрд зvтгээд зогсоогvй 1921 оны ардын хувьсгалын vйл хэрэгт идэвхтэй оролцож хvндтэй гавьяа байгуулсан домогт партизануудын нэг. Богд хаант Монгол улсын засгийн газар улсаа нэгтгэж хязгаар нутгаа батлан хамгаалах зорилгоор Чуулалт хаалга,Бат хаалга, Долнуур, Хєх Хот, Бугат хотын чиглэлд таван замаар их цэрэг хєдєлгєсєн. Энэ таван замын цэргийг захирагч жанжнаар Манлай баатар Ж.Дамдинсvрэн томилогдож ажилласан. Ийнхvv их цэрэг цаашилж, Євєр монголд байгаа хятадын хар цэрэгтэй тулалдаж эхэлсэн бєгєєд Эзний гол, Ноён уул, Алшаагийн яамд хотын орчим, Шандын гол, Yхэрчин уул, Тэнгэр элс, Сургага Хєєрєг, Дархан уул, Чулуун хєхий хошуу, Долнуур, Бяруу хот, Хєх хотын орчим, Хєвєє шар хошуу зэрэг олон газар ялалт байгуулж байлаа. Энэ явдлыг Лондон таймс, Японы «Мансю ници ници» зэрэг олон сонин дэлхий нийтэд зарлаж байсан бєгєєд Орос улс «Танай улс учиргvй их улс болохыг бvv яар. Гагцхvv тогтнохыг хичээх нь эрхэм! »гэж зєвлєж их цэргээ татахыг шаардаж байсан. Энэ нь Хятадын засгийн газрын тvлхээс байсан буй за.
Энэхvv таван замын байлдаан 1914-1915 онд Хиагтад болсон хаант Орос, Хятад хоёр улсын ил далд хуйвалдсан гурван улсын хэлэлцээрийн дараа зогссон. Энэ байдал нь Барга, Харчин, Хорчин, Сєнєд, Цахар, Алшаагийн болон Хєхнуурын Монголчуудад хvчтэй цохилт болж эдvгээ цаг хvртэл туурга тусгаар орших харамсалт явдлын эхэн болсон билээ.
Монголчууд vндэсний эрх чєлєєнийхєє тєлєє тэмцсэн 1911 оноос эхлээд таван замын байлдааны ажиллагааг дуусан дуустал улс vндэстнийхээ тєлєє гарамгай гавьяа байгуулсан 101 хvнд баатар цол олгосон. Yvнд: Манлай баатар Ж.Дамдинсvрэн, Хатанбаатар С.Магсаржав, Хичээнгvй баатар Л.ГомбоИдшин, Шалгарсан баатар Б.Мааньжав, Хурцбаатар М.Ярин, Тvрэмгий баатар Баяр гvн нараас гадна Баргын Гилэн гvнж, Шаламгай баатар Пунцаг Гэлv сvхэн Доржпалам, Даш, Жигшинбуу, Сэргэлэн, Г.Цэнд гvн/Сангийн яамны дэд сайд байсан бодлогот баатар цолоор шагнагдсан/Жирмийн чуулганаас Бавуужав, Галсанцанпан, Тvгжням, /лам/ Долгор, Самдагдорж, Э.Тогтох, Тємєр, Тvмэннаст, Шаарийбуу, Зvvн vзэмчний Божи, Дэлхий, Єлзийбадрах, Дугаржав /шулуун цагаан vхэр сvргийн хошууны/ Заяат, /хєвєєт цагаан хошууны/ болон Харчины Волиган, Б.Мааньжав, Хєх хотын Тvмэд, Илиv, Чулуун Шилийн голын чуулганы Манажав, Мандах залан, Урианхайн Лувсан, Хохилон, Зуу vдийн чуулганы Норов, Налгор, Зостын чуулганы Чулуун, Мурангаа, Мутvнбунгаа, Зарууд хошууны Єлзий орших, Найман вангийн хошууны Сандуйжав зэрэг олон хvн энэ хvндтэй цол хvртэж улс vндэстнийхээ тvvхэнд мєнхєрсєн юм.
Монгол улс тусгаар тогтнохын тєлєєх энэ хєдєлгєєнийг хаан ширээнээ залагдсан Богд Жавзандамба хутагтын гэгээн тал бvрээр дэмжиж, манай Монголын шашин тєрєє бататган газар нутгаа хамгаалж, єнє удаан амар жаргалтай суух цаг болов гэж байжээ.
Энэ хэрэгт ерєнхий сайд Т.Намнансvрэн, гадаад яамны тэргvvн сайд М.Ханддорж, Да лам Цэрэнчимэд нарын олон хvн эцсийнхээ амьсгалыг хураатал зvтгэсэн билээ.
Гурван улсын хэлэлцээрт ялагдсан Монгол улсын засгийн газар Євєрмонгол нутгийн гvнээс цэргээ хэдий ухраасан ч улс орноо нэгтгэх санаа бодлоо орхиогvй, дипломат аргаар гvйцэлдvvлэхээр зорьсон. Ийнхvv тvvхэнд «таван замын байлдаан» хэмээн бичигдэж vлдсэн vйл явдлын мєн чанар Монгол vндэстний тусгаар тогтнолын тєлєє байсан бол уу.
Source: http://www.mongolmedia.com/old2002/topsecret_07_txt.html
Н.СОМА: Хvмvvс бид нил ягаан туяаны vйлчлэлээр vйлийн vрийн гав дєнгєнєєсєє салах завшаан
Эзотерикч Н.Сомаг уншигчидтайгаа дахин уулзуулж байна. Тэрбээр баруунд бестселлер болсон Стивен Ковейгийн “Бvтээмж єндєр хvний долоон дадал” болон “Мила богдын намтар”, “Бэлгийн энерги ба луугийн хvчин”, “Агни йога”, “Тvвдийн талийгаачийн ном”, “Бодь мєрийн зул”, “Шинэ иргэншил ариун хєрснєєс цэцэглэнэ”, “Шамбалын дайчин” зэрэг номуудыг олны хvртээл болгоод байгаа бєгєєд саяхан “Сэтгэлгээний долоон тип, долоон туяа” лекцээ толилуулсан юм.
-Та “Сэтгэлгээний долоон тип,долоон туяа” лекцээ яагаад олон тvмэнд зайлшгvй хvргэх мэдээлэл гэж vзсэн юм бэ?
- Монголын оюун санааны тєв гэдэг байгууллага далбаандаа нил ягаан туяаны фон дээр долоон бурхан одыг тавьсан байна билээ. Yvнийг би тайлбарлаж єгєх нь зvйтэй л дээ. Тийм учраас заавал ч vгvй сэтгэлгээний долоон бvлэг, хvмvvсийн хуваагдаж ялгарч байдаг сэтгэлгээний долоон типийг зайлшгvй хэлж єгєх ёстой гэж vзсэн юм. Нийгэмд бодит шаардлага, хэрэгцээ бий болсон учраас л нэгэн байгууллага далбаандаа энэ бэлгэ тэмдгийг тавьсан байж таарна шvv дээ. -Сэтгэлгээний долоон тип, долоон туяа гэж чухам юуг хэлээд байна вэ? -Орчлон ертєнц дэх бvх хэлбэрийн чанадад орших оройн дээд нэгдмэл чанар, долоон бурхны, долоон одоор, долоон аспектын энерги болон задардаг бєгєєд бvх зvйлсийн амьдралыг тэтгэж бvтцийн сууринд оршино. Эндээс мичид зургаа дээр илvv материаллаг болж трансмацлагддаг.Ингэснээр хэлбэрvvд илvv шингээж авахад дєхємтэй болж хувиргаж байгаа юм л даа. Дараа нь тэнгэрийн 12 ордоор дахин задраад наран дээр ирж трансмацлагдана. Нарны аймаг дахь долоон ариун гараг дээр нарны нэгдмэл цагаан туяа дахин задраад долоон гарагийн моноданууд дээр дахин задарч байгаа юм. Долоон ариун гараг дээр трансмацлагдаж задарсан туяаг дахин дєрвєн ариун бус гараг задалж трансмацлаад олон vелэлтэйгээр задарч vелзлэл нь буурсан туяаг шамбалын орон хvлээж авдаг. Шамбалын орон гэдэг маань манай гарагийн энергийн дээд тєв буюу хамгийн дээд толгойн тєв юм. Энд тvрvvчийн vелэлээр дахин трансмацлагдаж задраад долоон туяа болж манай гарагийн амьдралыг бvхэлд нь тэтгэж байдаг. Долоон туяа ийм олон vелэлтэйгээр долоон бурхнаас задарч манай гараг дээр хvрч ирдэг. Ерєєс орчлон ертєнц дахь бvх зvйл энэ долоон туяаны дор vvссэн бєгєєд орчлон ертєнцийг vvсгэсэн хамгийн гол хvчин зvйл нь дууны авиа юм. Тэгэхээр єнгє гэрлийн vндсэнд орших авиаг сvсэглэдэг нь учиртай. Яагаад гэвэл УМ гэдэг авианаас орчлон ертєнцийн бvх хэлбэр vvссэн. Шинжлэх ухаан, тухайлбал дуу авианы судалгаанд маш гайхамшигтай нээлтvvдийг хийж байна. Єєрєєр хэлбэл дуу авиа бvх орчлон ертєнцийн юмсыг хэлбэржvvлэгч хvчин зvйл, амин сvнс нь юм байна гэдгийг олон баримтаар баталж байгаа. Тухайлбал, байгалийн аймаг болгон, хэлбэр бvхэн єєрийн гэсэн дуу авиатай байдаг. Хvн бvр єєрийн гэсэн дуу авиатай. Тэр дуу авиаг тодорхой байдлаар эгшиглvvлэхэд хvн эрчимжиж, сэргэж, амилж байдаг. Аливаа зvйлийн нэрийг мэдэхэд тэр зvйлийг эзэмшиж болдог гэсэн хууль бий. “Тvвдийн талийгаачийн ном”-д энэ тухай дурдсан байгаа.Уншсан хvмvvс санаж байгаа байх. Энэ ямар учиртай гэвэл тухайн хэлбэр зvйлийг амилуулж байгаа дуу авиаг ашиглаж тэр хэлбэрийг эрхшээж болно гэсэн утгыг илэрхийлж байгаа юм. Тvvнийг яаж хэрэглэснээс шалтгаалж тухайн хэлбэрийг бvтээж, сэргээж эсвэл мєхєєж болно. Тэгэхээр агуу шидтэй дуу авианы ид шидийг шинжлэх ухаан эзэмшиж эхэлж байна. Энэ нь хvн тєрєлхтєн сорилтуудыг даваад тодорхой хэмжээнд тєлєвшиж, ариусаж, тарнийн ёсыг хэрэгжvvлж эхлэх мєчлєг эхэлсэний дайвар илрэл юм. Ирээдvйд тарнийн ёс дэлгэрнэ гэсэн бошиг байдаг. Тарнийн ёс дэлгэрнэ гэдэг нь хvн тєрєлхтєн дуу авианы хvчин чадлыг эзэмшихтэй холбоотой зvйл юм. -Долооны бурхан одыг монголчууд ямар бэлгэдлээр шvтэж байсан юм бол? -Долоон бурхан одны шанаганд оройн дээд нэгдмэл амьдралын цєм оршиж байдаг. Долоон бурхны цєм нь чанадын юм. Долоон бурхан бидэнд харагдаж буй. Тvрvvн хэлсэнчлэн монголчууд vзэгдэх харагдах хэлбэрийг биш хийсвэрлэсэн долоон бурхны мєн чанарыг шvтэж байж. Ухаандаа энэ нь долоон vндсэн єнгє, долоон vндсэн авиа, анхлан vvссэн бvх юм, анхлан vvссэн анхдагч vvсвэрийг шvтэж цай идээнийхээ дээжийг єргєдєг байж л дээ. Долоон бурхны тахилга шvтлэгийн гол утга учир энд байгаа юм. Хvний дvрээр бурхныг шvтдэг ард тvмэн олон байдаг бол эртний монголчууд хийсвэрлэх, хэлбэрээр vл хязгаарлагдах хоосныг шvтэж байжээ. -Тэгэхээр монголчууд долоон бурхныг шvтдэг нь их утга учиртай байх нь ээ? -Тийм, долоон бурхан гэдэг маань ерєєсєє суурь дуу авиа, хэлбэлзэлvvдийг хэлж байгаа юм. Бvх юмны vндсэнд байгаа анхдагч,амилуулагч хэлбэрvvдийг хэлбэржvvлсэн хамгийн анхдагч суурь шалтгаанууд нь долоон бурхнаар бэлгэдсэн анхдагч дуун авианууд. Тэгэхээр хэлбэрээс шалтгаалахгvй, хоосон чанарын салбарт хамаарагдах дуу, єнгє, авианы анхдагч хvчин зvйлийг шvтдэг ард тvмнийг мунхаг,хоцрогдсон гэж хэлж болохгvй юм. -Тэгвэл сэтгэлгээний долоон туяа гэдгийг тодорхой тайлбарлахгvй юу? - Сэтгэлгээний нэгдvгээр туяа нь хєх туяа. Би сэтгэлгээний долоон типийг тайлбарлаагvй байхдаа танай сонинд “Монголчуудын бие хvний туяа нь нэгдvгээр туяа” гэсэн нийтлэл гаргаж байсан шvv дээ. Монголчуудыг удирддаг туяа бол хєх туяа буюу эр зоригийн туяа. Тєлєєлєл нь Очирваань бурхан. Ийм туяаны vндэстэн маш цєєхєн заяадаг. Байгалийн жам хуулийн дагуу эр зоригийн энергийг эзэмдэж тєрсєн бодгал цєєхєн байх учиртай. Яагаад гэвэл бусад амьтан, бусад зvйлvvдэд оршин тогтнох эрх єгєхгvй ааглачих учраас байгалийн жамаар нэгдvгээр туяаг эрхшээж тєрсєн vндэстэн, бодгал цєєхєн байдаг юм. Туяа гэдэг бол эерэг ч биш, сєрєг ч биш зvгээр л чанарыг харуулж байгаа ухагдахуун. Бодь сэтгэлийн єндєрлєгт гараагvй, хайрлан нигvvлсэж мэддэггvй, ухаан нь гэгээрээгvй тєвшинд байгаа хєх туяаны хvн бол мангас гэсэн vг. Харин хєх туяаны жинхэнэ сонгодог илэрхийллийг харуулсан бодгал нь єєрєєсєє татгалзах эр зоригийг гаргаж чаддаг, єєрєєсєє гаргасан эр зоригийн хvчээ аливаа нэгэн vйл ажиллагааг эхнээс нь дуустал єєрийнхєє хvч энергиэр тэтгэж байдаг хvч чадлын уурхай болсон хvн юм уу бодгал байдаг. Бидний энэ сансрын амьдрал маань хєх туяагаар анхлан бvтээгдээд, хєх туяаны галд залгиулж дуусах тавилантай юм. Тэгэхээр эхнээсээ дуустал байдаг туяа бол хєх туяа. Орчлонгийн бvх амьдралын эрчим хvчний vvсвэрийг агуулж байдаг туяа. Хоёрдугаарт нь хайрын туяа буюу улаан ягаан туяа. Ийм хайрын туяаны хvмvvс шашны номчид байдаг. Тухайлбал, єрнийн соёл дахь Христ болон одоо бидний хvлээж буй Майдарын гэгээн зэрэг бvх том шашны vvсгэн байгуулагчид байдаг. Хоёрдугаар туяаг мєн хайр мэргэн билгийн туяа гэж нэрлэдэг. Учир нь єєрєєсєє єргєх, єєрєєсєє тастаж єгєх хайрын хариуд нь сансрын мэргэн билгийн сангаас шууд цэвэр мэдлэгийг автоматаар нєхєн єгч байдаг. Тиймээс хайрлах чадвартай хvнд цэвэр мэдлэг, зєн билэг заавал хамт явдаг юм. Энэ туяаны доод vйлчлэлийн тєлєєлєгчид нь мэхлэгчид байдаг. Шашны сєрєг тал нь мунхруулга байдаг шvv дээ. Удаахь нь алтан шар туяа буюу дээд ухамсрын туяа юм. Энэ туяа дор хийсвэрлэх дээд ухаан, синтезлэх ухааныг эзэмшсэн шинжлэх ухааны хамгийн аваргууд тєрдєг. Жишээлбэл, Ньютон зэрэг шинжлэх ухааны нээлтvvд хийдэг дээд математикчид, эртний гvн ухааныг vндэслэгчид багтдаг. Дээд туяаны сонгодог тєлєєлєл гэвэл Манзушир бурхан байна. Тэгвэл хайр нигvvслэлийг мэддэггvй, эр зоригийн зарчим хєгжєєгvй гуравдугаар туяаны хvмvvс бол дээд зэргийн наймаачид юм. Бvхнийг мєнгєнд урвуулж сэтгэдэг, бvгдийг зоосны нvхээр хардаг хvмvvс л дээ. Тиймээс энэ туяаны металл нь алт. Єєрєєр хэлбэл гуравдугаар туяа нь мєнгєний туяа. Мєнгє энэ туяаны эрхшээл дор бий болсон. Мєн эл туяанд санхvvгийн сод хvмvvс тєрсєн байдаг. Дєрєвдvгээр туяа бол индиго. “Yнэн” сонины уншигчид сайн мэдэж байгаа, “Монголчуудын сэтгэлийн туяа нь индиго” гэсэн нийтлэлийг би бас хэвлvvлсэн шvv дээ. Энэ туяаг зєрчлийн, гоо сайхны туяа ч гэдэг. Єєрєєр хэлбэл,зєрчлийг туулж, зєрчлийг шийдвэрлэж зохицолд хvрэх туяа юм. Урлаг, спортынхон энэ туяанд тєрсєн байдаг. Эдгээр хvмvvсийн хувийн амьдрал ихээхэн ээдрээтэй, зєрчилтэй байдаг нь энэ туяаны нєлєєлєл юм. Туяа болгоны дор сэтгэлгээний аливаа хєдєлгєєн, давалгаанууд vvсч бий болдог. Тухайлбал, нэгдvгээр туяаны хvчин зvйлийн дор улстєрийн хєдєлгєєн, намууд бий болж, улс vндэстэнгvvд vvсчээ. Хоёрдугаар туяаны дор янз бvрийн шашны урсгалууд бий болсон. Гуравдугаар туяаны дор тєрєл бvрийн дээд шинжлэх ухаанууд бvрэлдэж, соён гэгээрлийн vйл хэрэг явагддаг байна.Гуравдугаар туяа туурвилын тєслvvдийг яаж хэрэгжvvлэхийг мэддэг бол гардан хэрэгжvvлэгч буюу материаллагжуулж хэлбэржvvлэгч нь ногоон туяа юм. Дєрєвдvгээр туяаны нєлєєлєл дор соёлын давалгаа бий болдог. Жишээ нь, сэргэн мандлын vеийн бvх цуутай уран бvтээлчид энэ туяанд захирагдаж байжээ. Тавдугаар туяа нь ногоо єнгєтэй бодит ухааны туяа юм. Энэ туяаны дор бодит шинжлэх ухаан vvссэн байдаг. Ер нь хvмvvс дээд, доод, хийсвэрлэх, бодит ухааны ялгааг сайн ойлгох хэрэгтэй. Шинжлэх ухаан бол бодит буюу доод ухааны сонгодог хэлбэр юм. Ногоон туяаны дор байгалийн шинжлэх ухаан vvссэн. Дээд тєлєєллvvд нь прагматик, практикч шинжтэй, судалгаа шинжилгээний ажил эрхэлдэг эрдэмтэд байдаг бол доод vйлчлэлд хамаарагддаг нь таван сэрэл, мэдрэхvйгээр мэдрээгvйгээ худлаа гэж vздэг явцуу vзэлтэй хvмvvс байдаг. Зургаадугаар туяа нь сvсэг бишрэлийн улбар шар туяа. Энэ туяанд их буянч, сvсэг бишрэлтэй хvмvvс тєрдєг. Харин мєн чанарыг бус хэлбэрийг шvтдэг, хэлбэрийг туйлшруулдаг хvмvvс энэ туяанд хамаарагддаг.Одоогийн нийгэм дэх хоцрогдсон хvмvvс бол зургаадугаар туяаныхан юм.Долдугаар туяа нь нил ягаан єнгєтэй эрх чєлєє, тарнийн туяа юм. Хvнд хамгийн таатай, аз завшаантай туяанд тооцогддог. Єдгєє энэ туяа ирж байна. Олон зуун мянганаар тоологдох хугацаанд хvн тєрєлхтєн нил ягаан туяаны vйлчлэлээс таслагдсан юм. Тийм учраас хvн тєрєлхтєн улбар шар туяаны дор, сvсэг бишрэлийн замаар хєгжиж байсан. Єнєєдєр бие даасан танин мэдэхvйн нил ягаан туяа хvрч ирж байна. Энэ туяа муу vйлийн vрийг агшин зуурт ариусган угаадаг ид шидтэй учир хутагт хувилгаад нууц мэдлэгийг хvн тєрєлхтєнд мистериvдийн нууц ёслолоор дамжуулдаг байжээ. Одоо яг энэ цаг vе нь ирж байна. Эрх чєлєєний хєшєє Нью-Йорк хотод нь сvндэрлэн байдаг америкчууд анх эрх чєлєєг тунхагласан улс шvv дээ. Энэ улсын ард тvмний сэтгэл нь нил ягаан туяаны удирдлага дор байдаг. -Энэ цаг vед нил ягаан туяаны vйлчлэл ирж байна гэж хэллээ. Ер нь туяаны vйлчлэл ямар цикл мєчлєгєєр ирдэг юм бэ? -Нил ягаан туяа хvн тєрєлхтєнд 2000 орчим жил vйлчлэх юм. Yйлчлэх хугацаа нь хvчирхэгжиж байгаа vед хvн тєрєлхтєн, монголын ард тvмэн оршиж байна. Мянган жил хэртэй оргилдоо хvрч, дараахь мянган жилд буурах юм. Тийм учраас хvмvvн бид энэ тєрлєє ашиглаад хvнд vйлийн vрийн гав дєнгєнєєсєє салах аз завшааныг ашиглаасай. Нил ягаан туяа ухамсрыг маш баттай тэлдэг. Туяаны vйлчлэл буурч байгаа vед тєрвєл ихээхэн муу юм байна л даа. Дараагийн тєрєлдєє тєрєхдєє ховор завшаанаа ашиглаж чадаагvй учир тєрєл буурах аюул бий. Аз завшаан мєнхєд vргэлжилдэггvй, тодорхой цикл мєчлєгтэй байдаг учраас энэ л тєрєлдєє энэ туяаг ашиглаач ээ гэж хvмvvст би уриалаад байгаа юм. -Хvн бvхэн єєрийн туяатай байдаг уу? -Хvн болгон сэтгэлийн болоод биеийн туяатай байдаг. Сэтгэлийн туяаны vйлчлэлээ мэдэрч байгаа, єндєр тєвшинд хvрсэн хvн хоёр туяагаар удирдуулна. Харин энэ тєвшинд хvрээгvй хvн зєвхєн хувь хvний туяаны vйлчлэлийг л мэдэрдэг. -Туяагаа яаж мэдэх вэ? -Єєртэйгєє л сайн ажиллах хэрэгтэй. Єєрийгєє танин мэдэж, бясалгал хийж, ухамсраа хvчтэй тэлэхийн тулд уншиж судалж, єєрийгєє л хєгжvvлэх хэрэгтэй дээ. -Хvмvvс долоон туяаны vйлчлэлээр л ялгарч байдаг уу? -Сэтгэлгээний долоон тип, долоон туяанд л хvмvvсийн сэтгэлгээ хуваагдаж, энэ долоон туяагаар хvмvvс задран ялгарч байдаг. Хvмvvсийн сэтгэлгээ эмх замбараагvй байдаг биш юм байна. Тогтсон бvлгvvдэд хуваагдаж, харъяалагдаж байдаг. Орчлон ертєнц єєрєє ч эмх замбараагvй биш маш тодорхой, зохион байгуулалт, эмх цэгц, эрэмбэтэй байдаг. -Дууны долгионы нууцыг шинжлэх ухаан тайлж эхэлж байгааг тvрvvн ярьсан. Тvvний далд нууцлал чухам юунд оршиж байгаа юм бол? - Дууны долгион, тарнийн хvч, нил ягаан туяаны vйлчлэл зэргийг эртнээс маш их нууцалж иржээ. Яагаад гэвэл хар домд хамгийн тvрvvн ашиглаж, хvний оюун санаа тєдийлєн бэлтгэгдээгvй, ариусаагvй байсан vед гамшиг єдєєж болох байсан. Одоо ч хар домд хэрэглэж байгаа тохиолдлууд бий. Гэлээ гэхдээ хvн тєрєлхтний тавны гурав нь ариусаж гэгээрэх шавийн замд орсон учраас харьцангуй хєнєєл багатайгаар хэрэглэх болов уу гэсэн vндэслэлээр хvн тєрєлхтєнд энэ нууцлалыг шамбалын орноос єгч байгаа юм. Энэ ид шидийн нууцуудыг хvн тєрєлхтєнд цацаад байх нь зєв vv, буруу юу гэдэг тал дээр махатма багш нар хvртэл, иерархи хvртэл хуваагдмал байдаг. Нэг талаас эртэднэ, хvмvvс хараахан гэгээрээ¬гvй сул дорой байгаа учраас буруу¬гаар ашиглаад єєрсдийгєє, гарагийг сєнєєнє гэсэн vзэлтэй махатма нар байхад нєгєє талд нь хvн тєрєлхтний зvрх сэтгэл цаанаа эрvvл байгаа, зvрх сэтгэл нь хvчтэй байгаа энэ сорилт дундаас єєрєє єєрсдийгєє авраад гараад ирнэ гэж итгэж найдаж байгаа махатма нар байна. -Єнєєдрийн энэ цаг vед дутуу мэдлэг маш их хорлол болж байгааг Та онцолж байсан. Ингэж vзэх болсон шалтгаанаа тайлбарлахгvй юу? -Дутуу мэдлэгээс мунхагийн харанхуй хамаагvй дээр л дээ. Гэтэл єнєєдєр мунхагийн харанхуй биш дутуу мэдлэг эзэмшсэн хvмvvс хvн тєрєлхтнийг уруудуулж дорой¬туулахад ихээхэн нєлєєлж байна. Хvн тєрєлхтєн урьдынх шигээ мунхагийн харанхуйд биш бурхан, сvнс гэсэн зvйлvvдэд эргэлзээгvй итгэдэг болсон. Харамсалтай нь, зарим нэгэн дутуу мэдлэгээ туйлшруулж, мэдэж байгаа зvйлээ нэг их том зvйл гэж бодоод тєєрєлдєх аюул байна. Дутуу мэдлэгийн хамгийн гол уршиг нь тєєрєлдєж самуурах. Гэтэл тєєрєлдєл самуурлын хvчийг ашиглаж тэрс буруу vзлvvд ихээр дэлгэрэх цикл ирсэн. Дутуу мэдлэг хvнийг тайвшруулж, сэтгэл ханахад хvргэдэг. -Та эхний ярилцлагадаа эзотерикийн ухааныг Монголд дэлгэрvvлэх нь миний vvрэг гэж байсан. Энэ хугацаанд олон ном орчуулан гаргаж, лекц уншиж байгааг монголчууддаа эзотерикийн мэдлэг олгож буй зорилго гэж ойлгож болох уу? -Тийм ээ, ард тvмнээ соён гэгээрvvлэхэд єєрийн єчvvхэн хувийг єргєхсєн гээд л явж байна. Гэхдээ vvнийг маш их далайцтай, эрчимтэйгээр нэлхийтэл хийдэг зvйл биш, дусал дуслаар єгдєг зvйл. Харин би дуслаар биш заримдаа дэндvv их єгчих гээд байх шиг. Хvмvvс боловсорч амжаагvй байхад нь дэндvv их юм єгнє гэдэг бол тэр хvмvvсийн эгог нь ихэсгэх, бардамнах гэх мэтчилэн сєрєг талуудыг vvсгэдэг. Дээр хэлсэнчлэн дутуу мэдлэг гэдэг ямар балагтай билээ, дутуу мэдсэн зvйлээ цааш нь дэмий балай донгосч хvмvvсийг хорлох гэхчилэн сєрєг vр дагавруудыг зєндєє л vvсгэж байгаа болохоор аль болох бага байлгахын тулд дуслаар хvргэх ёстой гэдгийг би улам бvр ойлгож байгаа. -Таны байгуулсан Далд ухаан судлалын тєв ямар vйл ажиллагаа явуулдаг талаар сонирхуулахгvй юу? -Yйл ажиллагаагаа идэвхтэй явуулаад хагас жил болж байна. Энэ хугацаанд дєрвєн ном гаргалаа. Мєн цуврал лекц тогтмол явуулдаг. Далд ухаан судлалын тєвийн шавь нар болсон цєм бvрэлдэхvvн хэсэг хvмvvс байдаг. Эдгээр хvмvvс маань тэргэл сарны бясалгалыг сар тутам явуулж, бvлгийн бясалгал хийдэг. Одоогийн тєвшинд бид соён гэгээрvvлэх ажлыг л хийж байна. Олон мєрєєдєл бий. Бидний зорилго бол хvмvvсийн аура дээр судалгаа хийдэг институттэй болох. Хамгийн гол нь бидний хvрээнд энэ судалгаа хийхэд туслах увидастай хvн бий. -Аурагаа мэдэх нь хvнд ямар тустай вэ? -Олон талын ашиг тустай. Тухайлбал, єєрийнхєє аурыг эрvvл, эрvvл биш байгааг, єєрийнхєє оюун санаа, сvнсний хєгжил ямар тєвшинд байгааг мэдэх зэрэг олон мэдээллийг авч болно. -Тэгвэл єнєєдрийн донсолгоотой нийгэмд ч бас хэрэгтэй байх. Ер нь аурагаараа дамжуулан бусдад, нийгэмд нєлєєлєх боломж байдаг уу? -Хvн болгон бусдад нєлєєлж амьдардаг шvv дээ. Жирийн нэгэн хvний vг хvртэл хvний био оронд нєлєєлєх салитон долгион юм. Хvнээс гарсан vг хvнийг vхvvлэх эсвэл амьдруулах ид шидтэй нь зvгээр л Эзопийн vлгэр гэж бид бодож байсан бол одоо шинжлэх ухаан нэгэнт нотолжээ. Yгийн хvч асар их нєлєєлєлтэй. Хvнээс гарч буй vг тэр хvний аурын бvрэлдэхvvнийг хадгалсан долгион байдаг. Бусдад нєлєєлєлгvй амьдардаг хvн гэж байдаггvй. Тийм болохоор аурын хvч чадал хэчнээн их байх тусам бусдад заавал нєлєєлнє. Тэрчлэн бvлэг хvмvvсийн эрvvл аурын хvчин зvйл нийгмийг эрvvлжvvлэгч нєлєєлєлтэй. Энэ бол шинжлэх ухааны баримт. Ямарваа бясалгал хийж байгаа тєвvvд маань нийгмийн энэ донсолгоотой цаг vед ийм нэгэн гэрлийн тєв, амар амгалангийн тєв, гэгээрлийн тєв байгаасай гэж би хvсдэг. Yvний тєлєє ажиллаасай гэж уриалмаар байна. Харамсалтай нь, манай улстєр гэгээн ухаанд биш хvсэл шуналд хєтлєгдєж байгаа. Сонгуульд нэрээ дэвшvvлж байгаа хvмvvсийн ихэнх нь гаднаа их сайн сайхан концепцvvдийг нийгмийн тєлєє гэж дэвшvvлдэг ч доторх санаа нь хувийнхаа хvсэл шуналыг гvйцэлдvvлэх зорилготой нь гарч ирээд байгаа, єнєєг хvртэл. Тийм учраас л улс орны байдал одоо болтол тогтворгvй, улстєрийн амьдрал ч тогтворгvй байна шvv дээ. Тэгэхээр гэгээн ухаанд хєтлєгдсєн улстєрчид гараасай гэж би хvсч явдаг. -Ойрын vед ямар номон дээр ажиллаж байна? -Гэвш Галсанжамцын Лондонд хэвлvvлсэн “Зvрхэн эрдэнэ” хэмээх бясалгалын ном хэвлэгдэнэ. Мєн ноднин хэвлvvлэх гээд амжаагvй дорнын гэрлэлтийн зурхай болон Агни йогын цуврал болох “Зах хязгааргvй зvрх” гэдэг номуудыг бэлэн болгоод байна, ойрын хугацаанд хэвлэлтээс гарах байх аа. -Сvvлийн асуултыг Танд нээлттэй vлдээе? - Монголчууд хvйтэн хєх туяагаар удирдуулдаг ард тvмэн. Бие биетэйгээ харьцаж байгаа харил¬цаанаас харахад л хvйтэндvv хvмvvс болох нь мэдрэгддэг. Бие биеэ хайрлах халуун дулаан сэтгэл байхгvйгээс, сэтгэлийн цєлжилтєєс болоод газар нутаг нь хvртэл цєлжиж байна гэж ємнє нь хэлж байснаа дахин давтаж хэлье. Байгаль орчин, бие биедээ ханддаг хvйтэн цэвдэг сэтгэлээсээ болоод бид цыганууд шиг, еврейчvvд шиг эх нутагтаа гишгих газаргvй болж мэдэхээр байна шvv. Бие биенээ хайрладаггvй ард тvмэн нэг л мэдэхэд харь vндэстэнд эзлэгдэх цаг ирдэг. Энэ бvхнээс яаж аврагдах вэ гэвэл бие биенийгээ хайрлаж л аврагдана. Хайр нь vг тєдий биш. Бид хайр гэдгийг эр эмийн хайр тєдийхнєєр ойлгоод байдаг. Авахаа л мэдэхээс хайр нь бусдад єгєх єглєг, єєрєєс цацардаг гэрэл, халуун дулаан сэтгэл юм гэдгийг орхигдуулдаг дутагдал монголчуудад давамгайлж байна. ДОХ гэдэг євчин одоо дэлгэрч байгаа нь хайрын хомсдолоос vvсдэг євчин гэж би хэлмээр байна. Хvн бусдыг хайрлах сэтгэл багасаад ирэхээрээ ДОХ, тэр атугай хамрын ханиад хvртэл тусах нь илvv болдог гэж байгаа. Монголчуудад хайрын мэдрэмж бие махбодид ямар био химийн эерэг нєлєєлєл vvсгэдгийг эмч нар хэлж єгєхгvй байгаа учраас би мэдэмхийрээд хэлж єгье гэж бодлоо л доо. Хvнд хайрын мэдрэмж тєрєхєд бие махбодид нь дархлааны эсрэг биетvvд vvсдэг юм байна. Тодруулбал, иммуноглобулин хэмээх дархлааны эсрэг биет шvлсэнд vvсдэг нь туршилтаар тогтоогджээ. Хvн болгоныг хайрлаж явдаг, хvнтэй эвсэг найрсаг, атаархал бухимдал, бусдыг vзэн ядах сэтгэлээс чєлєєтэй, хайрын мэдрэмжээр хєглєгдсєн хvний цусанд аз жаргалын гормон болон дархлааны эсрэг биетvvд илvv их байдаг байна. Тиймээс хайр хvнийг ямар их эрvvлжvvлэх нєлєєтэйг барууны эрдэмтэд ярьдаг болжээ. Хайр бол хvнийг эрvvл байлгадаг суурь хvчин зvйл. Тэр байтугай хvнд гараа зєєлхєєн хvргэхэд хайр дамжиж, бие махбодид эерэг нєлєєлєл бий болдог аж. Мєн нєхєрсгєєр нэгнээ тэврэхэд л євчин эсэргvvцэх дархлааны эсрэг биетvvд vvсдэг байна. Надад нэг эрэгтэй хvн хэлж байсан л даа. Гэр бvлийнхээ амьдралд сэтгэл дундуур байдаг эмэгтэйчvvд улстєрийн амьдралд их ордог гэнэ ээ. Надад ч ингэж харагдсан. Эмэгтэйчvvд маань манлайлагч, дайчин, идэвхтэй байлгvй яахав. Гэхдээ эрчvvдийн дууриамал болох гэж ядаж явахын оронд зvгээр л хайрын эзэн байгаач ээ. Бусдад єгдєг хайраа битгий харамлаач ээ. Хайрын эзэн байж єєрийгєє ойлгоод, гэр бvлдээ халуун дулааныг нэвтрvvлээд эхэлмэгц нийгмийн амьдрал аяндаа амар амгалан болоод эхэлнэ. Улстєрд орж амьдралыг сайхан болгох гээд хэрэггvй юм гэдгийг л эмэгтэйчvvддээ хэлмээр байна. Улстєрд ордог эмэгтэйчvvд тусдаа бий. Индира Ганди шиг, Тетчер шиг, ардчилсан намын Хулан шиг, МАХН-ын Ганди шиг тємєр хатагтай нар цаанаасаа заяаж тєрдєг юм. Ийм хvvхнvvд эрчvvдтэй ана мана vзэлцсэн ч эмэгтэй чанараа хадгалж чаддаг тусгай хvмvvс. Эмэгтэй хvн болгон тэднийг дууриах гэвэл нийгмийн амьдрал тэр чигээрээ хахир хатуу болоод, бvх юм сvйрэх гээд, гэр бvл нурах гээд байна шvv дээ. Гэр бvлээ хамгаалах нь л ашигтай болохоос єєр юугаа хамгаалах гэж улстєр рvv гvйгээд байгаа юм, манай эмэгтэйчvvд. Энэ байдлыг нь би ойлгодоггvй юм аа. Л.Эрдэнэмаа дугаар 043 |
Subscribe to:
Posts (Atom)